„Obraz w ruchu” w Zachęcie, czyli opowieść o dziedziczeniu

Ekspozycja, która zostanie niebawem otwarta, pokazuje, że kolekcja dzieł może być nie zbiorem, lecz ruchem, żywym organizmem, który reaguje, dojrzewa i wraca do wspólnoty. Sztuka współczesna w Zachęcie zostanie na wystawie ukazana w całkowicie nowym świetle, w kontekście dziedziczenia dzieł i odpowiedzialności, jaka się z nim wiąże. Przedstawione prace ze zbiorów ING  świetnie obrazują to zagadnienie, potwierdzają, że dziedziczenie to proces.

Sztuka współczesna w Zachęcie jako żywy organizm

Ekspozycja jest próbą odpowiedzenia na pytanie, co to tak naprawdę znaczy dziedziczyć sztukę w XXI wieku?

Kurator wystawy, Audrius Pocius, traktuje kolekcję jak żywy organizm.

Nie jest ona zbiorem obiektów, lecz gestem pamięci i troski

– podkreśla Pocius.

Dziedziczenie w jego ujęciu nie dotyczy tylko własności, lecz relacji, tego, co przechodzi z rąk do rąk, z pokolenia na pokolenie, z instytucji do wspólnoty.

Fundacja, która od ćwierćwiecza wspiera artystów i artystki współczesne, już dawno zdecydowała, że jeśli kiedyś przestanie istnieć, jej zbiór trafi do Zachęty. Prywatne dobro stanie się dobrem publicznym.

Kolekcja w ruchu

Wystawa Obraz w ruchu pokaże, że dzieła – choć statyczne – tworzą narrację, która wybrzmiewa między przestrzeniami, znaczeniami i pokoleniami. To, co osobiste, staje się wspólne.

Na ekspozycji znajdą się prace takich autorów jak: Zuzanna Bartoszek, Alicja Bielawska, Cezary Bodzianowski, Agata Bogacka, Michał Budny, Rafał Bujnowski, Marta Deskur, Wojciech Gilewicz, Nicolas Grospierre, Grzeszykowska/Smaga, Veronika Hapchenko, Agata Ingarden, Elżbieta Jabłońska, Karolina Jabłońska, Karolina Jarzębak, Zuzanna Janin, Tomasz Kręcicki, Hanna Krzysztofiak, Zbigniew Libera, Maria Loboda, Ant Łakomsk, Marcin Maciejowski, Małgorzata Mirga-Tas, Gizela Mickiewicz, Rafał Milach, Marta Niedbał i Paweł Olszczyński, Cezary Poniatowski, Joanna Piotrowska, Slavs & Tatars, Iza Tarasewicz, Andrzej Tobis, Krzysztof Zieliński. Wiele z tych prac na co dzień można oglądać w przestrzeniach biurowych ING. Teraz będzie mogła cieszyć nimi oko publiczność Zachęty.

Walor edukacyjny

Kurator i Fundacja postanowili, że opowieść o dziedziczeniu będzie dotyczyć nie tylko dorosłych. W projekcie uczestniczą Fundacja ING Dzieciom oraz wileńska The School of Creativity. Wspólnie z edukatorami Zachęty poprowadzą warsztaty dla młodzieży, podczas których uczestnicy zdefiniują na nowo pojęcie dziedzictwa kulturowego. Efekty ich pracy zostaną włączone do wystawy, ale nie jako dodatek, lecz jako jej kolejny rozdział.

Symboliczne drugie otwarcie wystawy zaplanowano na styczeń 2026 r. Będzie to moment, w którym ekspozycja ulegnie zmianie, potwierdzając, że dziedzictwo, podobnie jak sztuka, nie jest czymś stałym, lecz ewoluuje w czasie.

Między gestem a pamięcią

Obraz w ruchu to wystawa o sztuce, ale także o relacjach. Pokazuje, że kolekcjonowanie nie jest gromadzeniem dzieł, lecz opieką nad nimi. Odpowiedzialność kolekcjonera nie kończy się w momencie zakupu pracy, lecz polega na gotowości do przekazania dzieła dalej.

Fundacja Sztuki Polskiej ING

Fundacja  została powołana w 2000 r. w celu wspierania polskiej sztuki współczesnej. Jednym z jej głównych zadań od początku było budowanie kolekcji obejmującej dzieła powstałe po 1990 r. Zbiór liczy dziś niemal trzysta obiektów i stanowi przekrojowy zapis przemian artystycznych ostatnich dekad.

Od momentu powstania Fundacja współpracuje z Zachętą, z którą w 2004 r. zawarła umowę partnerstwa. Zgodnie ze statutem, w przypadku zakończenia działalności Fundacji, cała kolekcja zostanie przekazana Zachęcie, a część prac już dziś zasila jej zbiory. Do stałej kolekcji galerii trafiły dotąd trzydzieści dwie prace.

Fundacja i Zachęta

Efektem współpracy obu instytucji są m.in. wystawy: Sztuka w naszym wieku (2015), Dzikość serca. Portret i autoportret w Polsce po 1989 roku (2018), Niepokój przychodzi o zmierzchu (2022) oraz ekspozycja Obraz w ruchu, która zostanie otwarta 7 listopada 2025 r. Przedstawiciel Zachęty zasiada w jury corocznej Nagrody Fundacji wręczanej podczas Warsaw Gallery Weekend – w 2025 roku funkcję tę pełniła dyrektorka galerii, Agnieszka Pindera. W jury znalazł się także kurator wystawy Obraz w ruchu, Audrius Pocius.

 Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
Wystawa Obraz w ruchu zorganizowana z okazji 25-lecia Fundacji Sztuki Polskiej ING
Kurator: Audrius Pocius
Projekt architektury wystawy: Laura Kaminskaitė
8.11.2025–1.02.2026
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa

*W designdoc.pl znaleźć można artykuły także o innych wystawach w Zachęcie.