Nagroda Pritzkera 2025 – laureatem Liu Jiakun

Nagroda Pritzkera 2025 to wyraz uznania dla architekta, który swoją wizją i twórczością inspiruje innych. Liu Jiakun, architekt z chińskiego miasta Chengdu, stolicy prowincji Sichuan, uważa, że architektura powinna odkrywać i uwidaczniać cechy lokalnych społeczności. Jego zdaniem ma moc kształtowania ludzkich zachowań, tworzenia atmosfery; potrafi zapewnić poczucie spokoju i wspólnoty, a nawet wzbudzić współczucie.

Twórczość Liu Jiakuna jest pochwałą codzienności. Jego architektura to pomost między utopią i rzeczywistością, historią i nowoczesnością, kolektywizmem i indywidualnością. Projekty laureata harmonijnie łączą różne wymiary – kulturowy, historyczny, emocjonalny i społeczny. Kreowane przez Liu Jiakuna przestrzenie inspirują, budują poczucie przynależności do grupy społecznej, wpływają pozytywnie na emocje, emanują dobrą energią.

Za co Nagroda Pritzkera 2025

Nagroda Pritzkera 2025, opinia jury: „Liu Jiakun […] zamiast stylu, wypracował strategię – każde z jego dzieł powstaje w odpowiedzi na unikalne cechy i wymagania konkretnego projektu. W ten sposób Liu nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale często tworzy zupełnie nowe scenariusze życia codziennego”.

Dać przestrzeń do życia

Projekty Liu Jiakuna to odpowiedź na współczesne wyzwania, które stawiają przed architektami gęsto zaludnione miasta. Tworzy on przestrzenie publiczne tam, gdzie luksus wolnej przestrzeni jest niemal nieosiągalny. Jako przykład można podać choćby jego pięciopiętrowy kompleks West Village. Jego przestrzeń jest zarazem otwarta i zamknięta, są w niej pochylnie dla pieszych i rowerzystów. Wewnątrz znajduje się tętniący życiem mikroświat – obiekty kulturalne, sportowe, rekreacyjne, biurowe i handlowe, które wchodzą w dialog z otaczającym je środowiskiem.

Innym przykładem jest Department of Sculpture Sichuan Fine Arts Institute. W tym projekcie Liu Jiakun maksymalizuje przestrzeń dzięki wysuniętym kondygnacjom, które powiększają powierzchnię użytkową w wąskim budynku.

W zgodzie z tradycją

Liu Jiakun czerpie z bogatego dziedzictwa chińskiej architektury, reinterpretując klasyczne formy w nowoczesnym duchu. Chętnie nawiązuje do pawilonów, których tradycja sięga tysięcy lat wstecz, jak choćby w projekcie Suzhou Museum of Imperial Kiln Brick.

„W świecie, który coraz częściej tworzy monotonne peryferia, Liu znalazł sposób na budowanie miejsc będących jednocześnie budynkiem, infrastrukturą, krajobrazem i przestrzenią publiczną. Jego prace mogą dostarczyć istotnych wskazówek, jak stawić czoła wyzwaniom urbanizacji w erze szybko rozwijających się miast” – uważa Alejandro Aravena, przewodniczący jury, laureat Nagrody Pritzkera w 2016 roku.

Architektura poetycka

Twórczość Liu Jiakuna to coś więcej niż projektowanie budynków. To tworzenie przestrzeni, które oddziałują na emocje, budują wspólnotę i celebrują codzienność. Jego projekty są świadectwem, że architektura może być nie tylko funkcjonalna, ale także poetycka – będąca wyrazem harmonii i głębokiego szacunku dla kultury, historii i natury.

Liu Jiakun droga do projektowania

Laureat Nagrody Pritzkera 2025 urodził się w 1956 roku w Chengdu. Jego rodzina była związana z medycyną, on jednak od wczesnej młodości interesował się sztuką i literaturą.

W 1978 roku rozpoczął studia w Instytucie Architektury i Inżynierii w Chongqing. Po ich ukończeniu, w 1982 roku, rozpoczął pracę w Państwowym Instytucie Projektowym w Chengdu. W latach 1984–1986 pracował w Tybecie. W 1993 roku, zainspirowany wystawą kolegi, odkrył, że architektura może być środkiem artystycznego wyrazu. W 1999 roku założył Jiakun Architects w Chengdu, pracownię w której łączy tradycję z nowoczesnością, tworzy przestrzenie będące jednocześnie infrastrukturą, krajobrazem i miejscem publicznym. W ciągu czterech dekad pracy zawodowej Liu Jiakun zrealizował ponad 30 projektów.

Zdjęcia: serwis prasowy The Pritzker Architecture Prize

W designdoc.pl prezentujemy także sylwetki Davida Chipperfielda, nagrodzonego w 2023 r. (artykuł David Chipperfield otrzymał nagrodę Pritzkera 2023)

oraz zeszłorocznego laureata Nagrody Pritzkera Rikena Yamamoto (artykuł Pritzker Architecture Prize 2024 dla Rikena Yamamoto!)