Dokąd zmierza plakat? Czy wciąż mierzy puls współczesności?

29. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie, to dla organizatorów okazja do zadania fundamentalnego pytania „Quo vadis?” – artystom tworzącym plakaty i całej branży kreatywnej. Dokąd zmierzamy?– zastanawiają się pomysłodawcy wydarzenia z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Już niebawem, bo 5 lipca 2025 roku o godz. 19, w Pałacu Czapskich, odbędzie się uroczyste otwarcie 29. Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie, które dla środowiska plakacistów stanowi ważne święto o międzynarodowym zasięgu.

Biennale to okazja, by zaprezentować publiczności najwybitniejsze prace artystów z całego świata. Organizatorem wydarzenia jest Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie. Prace konkursowe, z których najlepsze obejrzeć można będzie na wystawie (program poniżej) oceniało międzynarodowe jury w składzie: Maciej Buszewicz, Polska; Jianping He, Niemcy; Annik Troxler, Szwajcaria; Henning Wagenbreth, Niemcy, Ada Zielińska, Polska.

W tegorocznej edycji Biennale zatytułowanej „Quo vadis?” pomysłodawcy imprezy postrzegają plakat jako medium alarmujące i pytające, ale także empatyczne i rozumiejące. Organizatorzy, a wraz z nimi biorący udział w konkursie artyści, stawiają pytania, skłaniają do zastanowienia się, ale nie dają gotowych odpowiedzi. Pytań jest wiele. Namysłu wymaga m.in. sytuacja, w jakiej plakat jako medium znalazł się w dobie AI.

Jurorzy, którzy już znają prace, uspokajają: plakat ma się dobrze – reaguje, komentuje, prowokuje. Trafia w punkt. O środku artystycznego wyrazu, jakim jest, oraz o pełnionych przez niego funkcjach, pisze w tekście kuratorskim dr hab. Mateusz Machalski, streszczając również główne cechy plakatu.

Zmierzyć puls współczesności

„Plakat to coś więcej niż medium wizualne. Jest papierkiem lakmusowym, za pomocą którego możemy badać tendencje projektowe, a także – jak to trafnie określiła kuratorka 27. edycji, Magdalena Sołtys – „mierzy puls współczesności”. Jako forma komunikacji potrafi natychmiastowo reagować na to, co społeczne, polityczne, ekologiczne czy egzystencjalne. Chłonie atmosferę danych czasów, przetwarza ją i oddaje w formie wizualnej syntezy. To właśnie ta umiejętność kondensacji sprawia, że plakat bywa narzędziem oporu, znakiem protestu, formą aktywizmu, ale równie często zupełnie intymnym komentarzem – czułym spojrzeniem jednostki na rzeczywistość.

W świecie przepełnionym bodźcami i algorytmami, gdzie uwaga stała się zdecydowanie towarem deficytowym, plakat zachowuje swoją zdolność do prowokowania myślenia. Jest natychmiastowy. Może być piękny, ale nie ucieka od brzydoty, jeśli to ona wyraża prawdę chwili. Jest miejscem ekspresji – zarówno estetycznej, jak i światopoglądowej. To forma, która od zawsze była na pierwszej linii frontu – zarówno jako narzędzie propagandy, nośnik protestu, świadectwo emancypacji, albo z drugiej strony – promując wystawę, syntetyzując film lub informując o festiwalu muzycznym. Ta forma wyrazu graficznego nie zna granic językowych. Jego siła tkwi w uniwersalnym języku wizualnym, który przekracza bariery kulturowe, społeczne i ekonomiczne. Plakat rozumie się intuicyjnie – na ulicy w Buenos Aires, w metrze w Tokio, na murze w Bagdadzie. Ta zdolność do tworzenia wspólnego języka jest dziś nie do przecenienia…”

Organizatorzy Biennale poprosili uczestników o odpowiedź na pytanie „Dokąd zmierzasz?”. Jest ono stawiane człowiekowi jako jednostce i całej społeczności w momencie bardzo trudnym, w czasach zagrożeń dla klimatu, ekspansji cyfrowych technologii, zbrojnych konfliktów, migracji ludności. Kurator dr hab. Mateusz Machalski twierdzi, że tegoroczna edycja Biennale jest lustrem świata – lekko zniekształconym, jak każde lustro, ale przez to prawdziwym. W lustrzanym odbiciu znajdujemy odpowiedź nie tylko na tytułowe pytanie: dokąd zmierzamy, ale także dowiadujemy się, jakimi drogami podążamy do celu. Zdaniem kuratora pytanie „Quo vadis?” nie brzmi jak lament, lecz jak początek wspólnej wymiany zdań i zaproszenie do dyskusji.

Program wydarzeń

5 lipca 2025 r., Międzynarodowe Biennale Plakatu, wydarzenia:
godz. 15:00: „Kroki” – otwarcie pokonkursowej wystawy prac studentów z 20 uczelni ze świata
Czas trwania: 5 lipca – 31 lipca 2025 r.
Instytut Wzornictwa Przemysłowego, ul. Świętojerska 5/7, Warszawa
godz. 17:00: „Quo Vadis” – otwarcie wystawy Konkursu Tematycznego
Czas trwania: 5 lipca – 31 sierpnia 2025 r.
Wystawa plenerowa, Plac Piłsudskiego w Warszawie
godz. 19:00: Otwarcie wystaw Konkursu Głównego, wraz z ogłoszeniem laureatów Konkursu Głównego i Konkursu Tematycznego „Quo Vadis”
Czas trwania: 5 lipca – 5 października 2025 r.
Pałac Czapskich, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Krakowskie Przedmieście 5, Warszawa

29. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

Organizator: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Pałac Czapskich
Partner Generalny: Pałac Saski
Wystawa czynna: 05.07.2025 – 05.10.2025
wt. – niedz. w godz. 12:00 – 19:00
Pałac Czapskich, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, ul. Krakowskie Przedmieście 5
Wstęp wolny
W designdoc.pl piszemy także m.in. o współorganizowanym przez ASP w Warszawie. Międzynarodowym Triennale Rzeźby Ceramicznej.