Józef Hecht, artysta skoncentrowany na swojej wizji i twórczej drodze

Urodzony w Łodzi syn żydowskiego kupca tekstylnego, wykształcony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, władający kilkoma europejskimi językami Józef Hecht był malarzem, który wskrzesił w nowoczesnej formie miedzioryt – jedną z najstarszych i najtrudniejszych technik graficznych. Po zawierusze I wojny światowej, którą przetrwał w Skandynawii, włączył się w artystyczny ferwor paryskiego Montparnasse’u lat 20. XX w. W owym czasie osiągnął uznanie jako wybitny grafik – wirtuoz rylca.

Józef Hecht, artysta osobny

Józef Hecht przyczynił się do założenia, wspólnie z przyjacielem i uczniem Brytyjczykiem Stanleyem Williamem Hayterem, słynnego Atelier 17 działającego w Paryżu (1927–1939) i Nowym Jorku (1940–1955). Pracowali w nim i eksperymentowali m.in. Max Ernst, Óscar Dominiquez, Yves Tanguy, Maria Helena Vieira da Silva, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Louise Bourgeois, Willem de Kooning, Mark Rothko i Andy Warhol.
Artysta obracał się w międzynarodowym kręgu École de Paris, utrzymywał kontakty i przyjaźnił się z najwybitniejszymi plastykami i literatami epoki. Pozostawał jednak skoncentrowany na własnej wizji i drodze. Jego prace olśniewają świeżym spojrzeniem, indywidualnym stylem, wyrafinowaniem i erudycją w perfekcyjnej warsztatowo grafice, żywiołowością natury i barwy w malarstwie, subtelnością i elegancją w rzeźbie.
Jego prace, (…) pozostaną jednocześnie w historii i poza nią, zyskując z biegiem lat na dziwności i oryginalności. (…) Sztuka Hechta zawsze będzie miała przyjaciół.

Pierre DESCARGUES

Zapomniany mistrz

Józef Hecht, artysta zapomniany? Jedną z przyczyn nieobecności Hechta w polskiej historii sztuki jest jego odrębność, kolejną zakorzenienie twórczości w wielu kulturach. Wychowany w judaizmie, utrzymywał przez część życia kontakty z artystami o żydowskich korzeniach, m.in. z łódzką grupą artystyczną Jung Idysz. Czas spędzony w Norwegii w okresie I wojny światowej zaowocował zaś miłością do północnego pejzażu Europy. Obie żony artysty pochodziły ze Szwecji, a jego syn urodził się i wychował we Francji. Życie w dzielnicy Montparnasse oraz nauczanie grafiki w Atelier 17 zapewniało Hechtowi codzienny kontakt z artystami z całego świata. I choć w 1929 r. przyjął obywatelstwo francuskie, to do końca życia czuł się Polakiem. Potwierdzają to słowa jego przyjaciela z okresu II wojny światowej, którą Hecht przetrwał na południu Francji, oraz ówczesnych krytyków wspominających go po nagłej śmierci w 1951 r. Jego spuścizna pozostaje do dziś rozproszona poza rodzimym krajem.
Bajeczne zestawienia barwne w olejnych pejzażach ze zwierzętami wpisują malarstwo Hechta w żywioł dionizyjski. W grafice natomiast artysta pozostał w sferze apollińskiej, wykonując rylcem precyzyjne bruzdy i draśnięcia płyty o kontrolowanym przebiegu, przekładające się na czyste, wyrafinowane i eleganckie czarne linie ożywiające jasne arkusze papieru.

Prof. Katarzyna KULPIŃSKA

Pajzaże i wizerunki zwierząt

Na wystawie „Zapomniany mistrz. Twórczość Józefa Hechta (1891-1951)” zaprezentowany zostanie wybór najlepszych dzieł Hechta – obrazów olejnych, grafik i rzeźb – ukazujących pejzaże Północy i Południa Europy oraz nietuzinkowe wizerunki zwierząt. Celem ekspozycji jest przypomnienie tego wybitnego artysty i jego twórczości w Polsce, a także zapowiedź większych, sproblematyzowanych wystaw zaplanowanych już na kolejne lata.

Album graficzny Józef Hecht. Arka Noego/Atlas

Album, będący dopełnieniem wystawy, to reprint dwóch najwcześniejszych tek graficznych Hechta wykonanych w miedziorycie i wydanych pierwotnie w Paryżu: Arki Noego (1926) i Atlasu (1928). Publikacja zawiera także esej Katarzyny Kulpińskiej na temat graficznej twórczości Hechta oraz rozbudowane komentarze do każdej z plansz graficznych. Album jest wydaniem kolekcjonerskim, wydrukowanym ze szczególną starannością na wysokiej jakości papierze Arctic Munken Pure Rough. Współwydawcą albumu jest Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”.

Katalog Józef Hecht (1891-1951)

Towarzysząca ekspozycji publikacja jest pierwszym wydanym w Polsce monograficznym opracowaniem twórczości Józefa Hechta. Zawiera obszerne teksty historyków sztuki na temat wszystkich dyscyplin uprawianych przez artystę, od grafiki przez malarstwo po rzeźbę, a także o jego działalności dydaktycznej. Artykuły wskazują na znaczące miejsce twórcy w sztuce światowej, krąg jego inspiracji i wpływ na kolejne pokolenia autorów. Obejmują również zaktualizowane, dzięki badaniom fundacji, kalendarium życia i twórczości artysty. Autorkami tekstów są: Katarzyna Kulpińska, Aneta Pawłowska, Irmina Gadowska oraz Christina Weyl.

Działalność edukacyjna

W ramach projektu „Mistrz mistrzów. Wystawa i katalog twórczości Józefa Hechta (1891–1951)” odbędą się warsztaty plastyczne (wraz z oprowadzaniem) dla warszawskich seniorów, realizowane we współpracy z Magazynem Sztuk OKO. Dla najmłodszych przygotowana została wraz z Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” książeczka Józef Hecht (1891–1951) – pasjonat zwierząt, artysta, emigrant, w której nie tylko prześledzą wędrówkę twórcy po Europie, lecz także poznają techniki artystyczne oraz zagłębią się w świat wykreowany przez artystę dzięki specjalnie przygotowanym dla nich zadaniom.

„Zapomniany mistrz. Twórczość Józefa Hechta (1891-1951)”

26 września – 30 listopada 2023 r.
Fundacja Art & Modern, Warszawa, ul. Jaracza 8
Wernisaż wystawy: 26 września, godz. 18:00 wraz z promocją albumu zawierającego teki graficzne Arka Noego i Atlas
Współorganizatorzy wydarzenia: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, Wejman Gallery
Partner Fundacja PZU
Patronat honorowy: Muzeum POLIN
Partnerzy projektu: Uniwersytet Łódzki, Muzeum Miasta Łodzi, Musée du Dessin et de l’Estampe Originale w Gravelines, Dolan/Maxwell Gallery, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
Wydarzenie realizowane jest w ramach projektu „Mistrz mistrzów. Wystawa i katalog twórczości Józefa Hechta (1891-1951)” oraz „Józef Hecht – wybitny twórca modernistycznej grafiki warsztatowej. Teki Arka Noego i Atlas”.

Designdoc.pl jest jednym z patronów medialnych wystawy.